Maszyny rolkowe umożliwiają badanie w sposób uproszczony wpływu różnych czynników na wytrzymałość stykową materiału przeznaczonego na koła zębate. W szczególności poszukuje się związku między wytrzymałością stykową materiału a warunkami kinematycznymi, tj. prędkością poślizgu i prędkością toczenia przy określonym rodzaju i sposobie smarowania. Najwięcej trudności sprawia prawidłowe odwzorowanie warunków kinematycznych; stąd wielka różnorodność maszyn o różnym stopniu złożoności.
Maszyna rolkowa pracująca bez poślizgu
Zjawiska zachodzące w punkcie tocznym można badać za pomocą maszyny rolkowej przedstawionej. Rolka o średnicy d = 40 mm ściskana jest przez zespół trzech rolek o średnicy D = 90 mm. Jedna z nich umocowana jest w ramieniu obciążającym, na którego końcu przyłożone jest obciążenie. Obciążnik jest zawieszony sprężyście w celu zmniejszenia ewentualnych sił dynamicznych wywołanych mimośrodo-wością elementów obrotowych.
Znając ramiona dźwigni obciążającej oraz ciężary dźwigni i obciążników ustala się wartość siły P działającej na rolkę dociskową.
Warunki prowadzenia badań zależą głównie od założonego celu. Zwykle zmienia się kolejno tylko jeden parametr i określa zależność miedzy wartością obciążenia a liczbą cykli obciążenia potrzebną do pojawienia się pittingu o określonej wielkości.